شناسایی مولکولی ریزوبیوم های همزیست نخود در مناطق غربی ایران

نخود در سطح وسیعی از مناطق غربی ایران (استان های کرمانشاه، همدان، لرستان و چهارمحال و بختیاری) کشت می شود. با توجه به نقش مهم ریزوبیوم ها در تثبیت بیولوژیکی نیتروژن و افزایش عملکرد نخود، شناسایی گونه های ریزوبیومی همزیست با آن و نیز تعیین ساختار جمعیتی آنها در مناطق مختلف اکولوژیکی برای مدیریت توسعۀ این محصول در ایران ضروری است. در این مطالعه، شناسایی گونه های ریزوبیومی همزیست با نخود مناطق غربی ایران براساس روش های مورفولوژیکی و مولکولی شاملpcr- rflp ناحیۀ عمومی16s rdna و تعیین توالی نوکلئوتیدی این قطعۀ ژنی به همراه ردیابی و توالی یابی ژن های مـؤثر در هـمزیستی (nodc, nifh) بـررسی شد. نتایج حـاصل نشان داد که تنوع گونه های ریزوبیومی همزیست نخود در مناطق نامبرده محدود و اکـثر جـدایه هـای هـمزیست با نخود از گونۀmesorhizobium cicer  است. جدایه هایی از agrobacterium tumefaciens  نیـز در گـره های نخود کشت شده در خاک های لرستان ردیابی شـد که توانایی تثبیت نیتروژن مولکولی آنها ثابت نشده است. احتمالاً سابقۀ طولانی کشت نخود در استان هـای غربی کشور و رابطۀ بسیار اختصاصی ریزوبیوم های نخود با میزبان، در غالبیتm. cicer  و فقدان گونه های دیگری از mesorhizobium sp. همزیست نخود در این مناطق نقش داشته باشد.